I Konferencja Oświatowa w Irlandii

W sobotę dnia 19 listopada 2011 r. w The Humanities Institute of Ireland University College Dublin odbyła się Pierwsza Konferencja Edukacyjna dla Szkół Polonijnych funkcjonujących w Republice Irlandii. Była to pierwsza konferencja tego typu dla nauczycieli i osób aktywnie związanych z edukacją polonijną. Organizatorem wydarzenia była Forum Polonia, koordynatorami projektu były Beata Molendowska oraz Niamh Nestor z UCD.

Konferencję uroczyście otworzył ambasador RP w Irlandii – Marcin Nawrot, któremu towarzyszył Pan Wojciech Dzięgiel – II sekretarz wydziału konsularnego ambasady RP w Dublinie.
Zorganizowanie jej było możliwe dzięki wsparciu Wspólnoty Polskiej, Ambasady RP w Dublinie oraz Towarzystwa Polsko-Irlandzkiego i Forum Polonia.

Ponad 50 delegatów wysłuchało szeregu ciekawych i praktycznych wykładów dotyczących edukacji polonijnej za granicą, roli nauczycieli, programów nauczania, podręczników oraz możliwości uzyskania wsparcia rzeczowego oraz finansowego od polskiego rządu oraz organizacji i fundacji działających w Polsce.

Podczas Konferencji wykłady wygłosili eksperci z Ministerstwa Edukacji Narodowej (dr Grażyna Czetwertyńska) oraz Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (wicedyrektor Agnieszka Koterla), będący autorytetami w dziedzinie nauczania poza granicami kraju.

Jednym z prelegentów była prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii – Pani Aleksandra Podhorodecka, która przedstawiła prężne działanie i współpracę sieci niemal 100 szkół polonijnych funkcjonujących w Wielkiej Brytanii.

Kolejnym punktem programu była bardzo interesująca prezentacja dr. Czetwertyńskiej dotyczaca projektu Włącz Polskę, którego celem jest stworzenie platformy internetowej. Dzięki której każdy nauczyciel będzie mógł zbudować własnoręcznie zaprojektowany podręcznik ściśle dostosowany do wieku, programu nauczania i ilości zajęć uczniów szkół polonijnych na całym świecie. Planowany termin ukończenia projektu to koniec 2012 r. Nauczyciele już teraz niecierpliwie podglądają każdy opracowany moduł, wstępnie planując możliwości wykorzystania go w pracy ze swoimi uczniami.

Martyna Michalik – reprezentant Fundacji Edukacji dla Demokracji, przybliżyła uczestnikom szereg opcji pozyskiwania wsparcia finansowego oraz omówiła wymagania i procedurę składania wniosków o wsparcie rzeczowe dla szkół. Bardzo cenne było także profesjonalne szkolenie z zakresu pozyskiwania funduszy UE na działalność oświatową.

Krystian Fikert, założyciel i dyrektor Centrum Psychologicznego MyMind, omawiał temat wczesnej interwencji psychologicznej wśród dzieci w wieku szkolnym.
Agnieszka Koterla, wicedyrektor Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, przedstawiła możliwości jakie daje projekt Wirtualny podręcznik.

Agnieszka Grochola, członek Rady Oświaty Polonijnej, w swoim bardzo pouczającym wystąpieniu przedstawiła pracę Rady Oświaty Polonijnej.
Magdalena Boczar-Zaremba, ekspert w zakresie funduszy pomocowych Unii Europejskiej, Centrum Organizacji Szkoleń i Konferencji Semper, przedstawiła bardzo dokładnie jakie są dostępne rodzaje finansowania szkolnictwa przez Unię Europejską.

W ramach podsumowania konferencji, uczestnicy wzięli udział w panelu dyskusyjnym, gdzie mogli wymienić się spostrzeżeniami dotyczącymi działalności szkół, pochwalić dotychczasowymi sukcesami, planami dalszego rozwoju i wspólnie poszukać rozwiązań dla problemów, z którymi się borykają.

Edukacja polonijna pełni bardzo ważną rolę w życiu społeczeństwa polskiego na emigracji. Działalność placówek szkolnych nie ogranicza się wyłącznie do nauczania języka polskiego i przekazywania wiedzy z geografii i historii Polski. Pełnią one także rolę ośrodków kulturalnych, integrują dzieci i dorosłych, służą profesjonalną pomocą logopedyczną i psychologiczną, będąc wielkim wsparciem dla polskich rodzin mieszkających za granicą.

Pomimo, że do szkół polonijnych z roku na rok uczęszcza coraz wiecej uczniów, niestety przeważająca część polskich dzieci nadal pozostaje poza polonijnym systemem edukacji.

Dzieci uczęszczające do szkół polonijnych wyrastają na ludzi czerpiących siłę z wielokulturowości. Znających swoje korzenie, świadomych własnej wartości i dumnie reprezentujących nasz kraj, stając się polskimi ambasadorami na całym świecie, gdziekolwiek zaprowadzi ich dorosłe życie.

Na podstawie m.in. informacji zbiorczych uzyskanych z irlandzkiego Ministerstwa Edukacji i Umiejętności (Department of Education and Skills) oraz szacunków Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Dublinie opartych na konsularnych danych statystycznych szacować można, iż na terenie Republiki Irlandii przebywa w chwili obecnej ok. 15.000 polskich dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Ogromna większość z nich uczęszcza do całotygodniowych szkół irlandzkich realizując irlandzki program nauczania. Tylko ok. 20% z nich uczęszcza do sobotnio-niedzielnych szkół polskich. (źródło: Konsulat RP w Dublinie)

• W Irlandii funkcjonuje obecnie 5 Szkolnych Punktów Konsultacyjnych przy Ambasadzie RP w Dublinie, około 7 społecznych oraz 2 prywatne szkoły polonijne. W sumie około 4.000 dzieci w systemie weekendowych szkół polonijnych.

• Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny organizuje w Domu Polskim zajęcia z języka polskiego w kilku grupach wiekowych.

• Stopień realizacji w Irlandii Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich nr 77/486/EWG z dnia 25 lipca 1977 r. dotyczącej kształcenia dzieci pracowników w krajach europejskich pozostawia dużo do życzenia. Ze względu na oszczędności w budżecie na 2011 nie przewidziano środków finansowych na jej realizację. Program uzupełniających zajęć dodatkowych z języka angielskiego dla dzieci obcokrajowców również został bardzo ograniczony.

• W Irlandii brakuje programu uświadamiającego rodzicom istotną rolę dwujęzyczności w procesie kształtowania tożsamości, integracji, zapewnienia dzieciom ciągłości świadomości społecznej, przynależności kulturowej oraz kompetencji lingwistycznych w języku angielskim.

• Nieodzownym warunkiem stawania się dwujęzycznym nie jest opanowanie języka docelowego, ale jest zachowanie i rozwój języka ojczystego. T. Skutnabb-Kangas (Bilingualism or not: The Education of Minorities. Multilingual Matters, London 1981)

• Szacuje się, że w okresie od maja 2004 r. do lipca 2007 r. na terenie Irlandii pracowało ponad 200 tysięcy Polaków (Spis Ludności z 2006 r. zarejestrował 5.900 dzieci w wieku 0-19 lat. Według danych Konsulatu RP w Dublinie kryzys panujący w Europie nie wpłynął na wzrost liczby powrotów Polaków do kraju. Do roku 2008 Główny Urząd Statystyczny w Polsce zarejestrował spadek w liczbie Polaków przebywajacych na terenie Wielkiej Brytanii w liczbie 40.000 i Irlandii – 20.000